De elektrificatie van de samenleving gaat sneller dan netbeheerders kunnen bijhouden. Door een gebrek aan netcapaciteit wachten steeds meer bedrijven en woonwijken op aansluiting. Netbewuste nieuwbouw kan volgens Alliander een deel van de problemen oplossen. Netbewust bouwen begint bij het energiesysteem en niet bij de wijk. Delen staat daarbij centraal, waarbij er geen plaats meer is voor onbegrensd verbruik. En dat vraagt ook een mentale omschakeling.

Netbewuste nieuwbouw zou een deel van de problemen rondom netcongestie kunnen oplossen, denkt netwerkbedrijf Alliander. In zo'n collectief energiesysteem staat 'delen' centraal en is er geen plaats meer voor ongelimiteerd energie consumeren. Dat vergt óók een mentale omschakeling. Dat zegt Maartje Brans, directeur innovatie bij Alliander, in de tweede aflevering van onze podcast ENTRA Focus.

Als ik het synoniem van congestie opzoek, kom ik op 'opstopping'. Maar waar zit nu eigenlijk die opstopping? Zit die in het elektriciteitsnet zelf, in de wijze waarop we dit net gebruiken, in de planning van de oplossingsrichtingen, in onze mindset, in het vertrouwen in elkaar? Ik denk dat het een mix van al deze dingen is.

Is de energie te duur? Die vraag stelden we de afgelopen maand in onze eerste Focus, en probeerden we te beantwoorden in een tiental artikelen, expert views en in onze podcast ENTRA Focus.

De energieprijzen zijn de afgelopen jaren fors gestegen en dat heeft in vrijwel alle sectoren geleid tot hogere kosten. Toch lijken datacenters in Nederland zich opvallend goed staande te houden, constateert Andrew van der Haar van de Dutch Data Center Association. Hoe komt het dat deze sector minder lijkt te lijden onder de hoge energieprijzen? En hoe worden de gebruikers en het stroomnet ontlast?

Netbeheerder Stedin heeft een aanbesteding ter waarde van 3,5 miljard euro uitgeschreven voor de verzwaring van het elektriciteitsnet in duizenden woonbuurten in Zuid-Holland, Utrecht en Zeeland. De opdracht maakt deel uit van de Buurtaanpak, waarbij het laagspanningsnet per buurt wordt verzwaard. Dat is nodig is door de toenemende vraag naar elektriciteit door onder meer de introductie van elektrische auto's, warmtepompen, zonnepanelen en nieuwe woningen.

Warmtebedrijf Ennatuurlijk verduurzaamt haar grootste warmtenet - dat van Midden- en West-Brabant - met de inzet van twee e-boilers, een warmtepompcentrale met aquathermie als bron, en een warmtebuffer. Levering van warmte uit de Amercentrale stopt in 2027.

Met de ingebruikname van vier windturbines van elk 2,2 MW op het terrein van de rioolwaterzuivering Amsterdam-West, zet Waterschap Amstel, Gooi en Vecht een grote stap richting een energiepositieve toekomst. "Het gaat om continuïteit, robuustheid en betaalbaarheid. Door eigen opwek hebben we meer grip op onze energiekosten", licht Sander Mager toe.

Duurzaamheid en energie staan steeds vaker op de agenda in de bestuurskamer van grote bedrijven. Flexibel omgaan met energie wordt daarbij cruciaal, stelt Arjen Leenhouts, commercieel directeur van Hellemans Consultancy. Door de hoge energiekosten ziet hij de vraag naar zijn expertise snel groeien.

Om de acute netcongestie in de provincie Utrecht te verlichten, zet netbeheerder Stedin tot 2029 waarschijnlijk gasgeneratoren in. Deze tijdelijke en dure maatregel moet stroomstoringen voorkomen en kan het capaciteitsprobleem met zo'n 60 MW - een kwart van de benodigde capaciteit - verlichten. De rest wordt met andere oplossingen opgevangen.

Op bedrijventerreinen liggen veel kansen om energie uit te wisselen via kleinschalige warmtenetten. ABLE, een project onder penvoering van TNO, wil ervaring opdoen en tools ontwikkelen om hierin versnelling te brengen. Dit gebeurt via drie pilots in Zaltbommel, Bunschoten en Veenendaal.

Over twee jaar moet er een zonnepark dobberen op de Slufter in Rotterdam. In theorie kan het baggerdepot 30.000 huishoudens voorzien van stroom. Maar alles gaat rechtstreeks naar bedrijven in de haven om netcongestie te voorkomen.

De industrie in de Rotterdamse haven kraakt onder de hoge energieprijzen. Chemiebedrijven als LyondellBasell, Tronox en Indorama sluiten hun deuren, terwijl Gunvor en Westlake hun productie terugschroeven. In de eerste aflevering van de nieuwe podcastserie ENTRA Focus staat deze nijpende situatie centraal.

Dit jaar raakt de nationale CO₂-heffing het bedrijfsleven harder dan ooit. Daardoor klinkt er steeds meer kritiek op de regeling, die nu internationaal een ongelijk speelveld creëert voor de Nederlandse industrie. Waarom is de prijs dit jaar eigenlijk zo hoog?

De energietransitie is de dagelijkse realiteit voor duizenden professionals. Elke dag werken energiemanagers, duurzaamheidsadviseurs en beleidsmedewerkers aan het verduurzamen van gebouwen, processen, infrastructuren en woongebieden. Hun vragen komen overeen: Hoe doen we dit technisch? Hoe betalen we het? En met wie gaan we samenwerken?

Vanaf 1 januari 2027 mogen werkgevers alleen nog volledig emissievrije auto's ter beschikking stellen aan werknemers die de auto ook privé gebruiken, zonder dat daar een stevige fiscale consequentie aan verbonden is. Dat is één van de maatregelen die minister Sophie Hermans (Klimaat en Groene Groei) voorstelt om het energiesysteem weerbaarder en meer onafhankelijk te maken.

Laadinfrastructuurbedrijf Milence heeft zijn tweede grote laadhub voor elektrische vrachtwagens geopend in Nederland. Met de opening van het laadplein in Zwolle is nu voor het eerst Megawatt Charging System (MCS) beschikbaar voor openbaar laden.

Terwijl chemiebedrijven in de Rotterdamse haven omvallen, kijkt de Nederlandse industrie met jaloezie naar de lage energietarieven in Europese buurlanden. In de onlangs gepresenteerde klimaatplannen stelt het kabinet dat het de verduurzaming van de industrie wil versnellen met subsidies, maar volgens ondernemersvereniging Deltalinqs blijft de onzekerheid over de nettarieven een probleem. Is energie te duur voor de Nederlandse industrie?

In de nieuwbouwwijk Groenpoort in Veenendaal krijgen 930 woningen hun warmte tijdens piekuren op het elektriciteitsnet geleverd uit een warmtebuffer. De warmtepompcentrale produceert die warmte op het moment dat er een overvloed is aan stroom uit zon en wind.  

De netbelasting van individuele warmtepompen is lager dan vaak wordt verondersteld door netbeheerders, gemeenten en adviesbureaus.