De Autoriteit Consument & Markt (ACM) start een onderzoek naar de vraag hoe batterijsystemen en elektrolysers netbeheerders kunnen faciliteren bij een efficiënter gebruik van het elektriciteitsnet en hoe deze bijdrage eerlijk kan worden beloond. Volgens de toezichthouder groeit de belangstelling voor dergelijke flexibiliteitsbronnen snel, omdat zij helpen om pieken in vraag en aanbod op te vangen zonder dat dure uitbreiding van het net nodig is.

Twee gasgedreven warmtekracht (wkk)-centrales van Eneco gaan flexvermogen leveren om netcongestie in de regio Utrecht tegen te gaan. Ze leveren per centrale 200 MW aan flexibel vermogen. De maatregel biedt tijdelijk ruimte op het net en wordt op afroepbasis voor een beperkt aantal uur per jaar. De afspraak tussen Eneco en netbeheerder Tennet voor de inzet van de twee centrales loopt tot eind 2029, met de optie om te verlengen tot 2034.

Om netcongestie aan te pakken, daagden Alliander, Enexis en Stedin de markt uit met een bijzondere prijsvraag annex aanbesteding: wie bedenkt een slimme, snelle én makkelijke manier om middenspanningsstations sneller aan te sluiten? Het leverde een stroom aan innovaties, samenwerkingen en frisse ideeën op. "We hebben de markt keihard nodig", zegt Maartje Brans, directeur innovatie bij Alliander, namens de drie netbeheerders.

Voor het eerst sinds het Zeeuwse hoogspanningsnet in de zomer van 2023 zijn maximale capaciteit bereikte, kunnen 61 bedrijven en instellingen van de wachtlijst worden gehaald. Netbeheerders Stedin en TenneT maken dit mogelijk dankzij een contract dat TenneT in maart 2025 sloot met batterijontwikkelaar Lion Storage. Daarbij is gebruikgemaakt van een nieuw type flexibel contract, waarbij het recht op gebruik van het net niet op alle momenten gegarandeerd is.

De leveringszekerheid van elektriciteit na 2030 staat onder druk. Moet Nederland de deur openzetten voor een capaciteitsmechanisme, zoals Duitsland en België al deden? De energieproducenten zijn vóór, de energieverbruikers tegen en hoogspanningsnetbeheerder TenneT maant vooral tot snelheid en echte keuzes. Een overzicht van het debat, de alternatieven en de Europese context.

De krapte op het elektriciteitsnet in Utrecht, Gelderland en in de Flevopolder gaat nog zeker tot 2033 duren. Uitbreidingsprojecten van hoogspanningsnetbeheerder Tennet lopen vertraging op. Hierdoor moeten grootverbruikers van elektriciteit en de grotere producenten van wind- en zonnestroom in deze regio langer wachten op een nieuwe of zwaardere aansluiting. En mogelijk komt er ook een wachtlijst voor kleinverbruikers.

Netbeheerder Stedin heeft een aanbesteding ter waarde van 3,5 miljard euro uitgeschreven voor de verzwaring van het elektriciteitsnet in duizenden woonbuurten in Zuid-Holland, Utrecht en Zeeland. De opdracht maakt deel uit van de Buurtaanpak, waarbij het laagspanningsnet per buurt wordt verzwaard. Dat is nodig is door de toenemende vraag naar elektriciteit door onder meer de introductie van elektrische auto's, warmtepompen, zonnepanelen en nieuwe woningen.

Warmtebedrijf Ennatuurlijk verduurzaamt haar grootste warmtenet - dat van Midden- en West-Brabant - met de inzet van twee e-boilers, een warmtepompcentrale met aquathermie als bron, en een warmtebuffer. Levering van warmte uit de Amercentrale stopt in 2027.

Met de ingebruikname van vier windturbines van elk 2,2 MW op het terrein van de rioolwaterzuivering Amsterdam-West, zet Waterschap Amstel, Gooi en Vecht een grote stap richting een energiepositieve toekomst. "Het gaat om continuïteit, robuustheid en betaalbaarheid. Door eigen opwek hebben we meer grip op onze energiekosten", licht Sander Mager toe.

Om de acute netcongestie in de provincie Utrecht te verlichten, zet netbeheerder Stedin tot 2029 waarschijnlijk gasgeneratoren in. Deze tijdelijke en dure maatregel moet stroomstoringen voorkomen en kan het capaciteitsprobleem met zo'n 60 MW - een kwart van de benodigde capaciteit - verlichten. De rest wordt met andere oplossingen opgevangen.

Het elektriciteitsnet kleurt in heel Nederland rood. Welke maatregelen moeten verlichting gaan brengen? En wat betekent dat voor bedrijven en instellingen die op de wachtlijst staan voor een nieuwe of zwaardere aansluiting? Daarover gaat de tweede voortgangsrapportage van het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (maart 2025). Het rapport beschrijft hoe bedrijven sneller toegang tot het net kunnen krijgen, want er is soms wel degelijk ruimte, en met welke (financiële) steun. Ondertussen is de sombere boodschap dat het probleem van netcongestie vooralsnog alleen maar blijft groeien.

De een trekt de vergelijking met de industriële revolutie, de ander met de Deltawerken. Hoe dan ook is de noodzakelijke capaciteitsuitbreiding van ons elektriciteitsnet een opgave die alleen te realiseren is met onconventionele bouwmethoden. In Oude Pekela verrijst binnen een half jaar een modulair transportverdeelstation dat een standaard moet worden voor Nederland.

Goed nieuws voor batterijen: wereldwijd daalden in 2024 de prijzen. En dat blijft zo nog wel even, aldus Bloomberg.

Het gaat prima met de energietransitie, zegt Dion van Steensel, algemeen directeur van het publieke milieubedrijf HVC. "Maar als we echt willen versnellen, dan moeten we als samenleving infrastructuur niet langer zien als losse businesscase."

Traditiegetrouw zorgden dieselaggregaten voor de elektriciteitsvoorziening op de bouwplaats, maar de toenemende elektrificering van bouwmaterieel brengt een nieuwe uitdaging met zich mee. Een steeds hogere elektriciteitsvraag, strengere milieueisen en razendsnelle technologische ontwikkelingen hebben de inrichting van bouwplaatsen flink veranderd. We zetten de alternatieven voor het dieselaggregaat op een rij.