Bij NS begint verduurzamen niet met een apart budget, maar met data. Betrouwbare cijfers laten zien waar investeringen het meeste opleveren, in CO₂ én in euro's. De CSRD helpt daarbij, maar is vooral een versneller. Directeur Duurzaam Ondernemen Sacha Göddeke en financieel directeur Sander ter Maat vertellen hoe regels, energiecontracten en dagelijkse praktijk samenkomen in één zakelijke aanpak.

Het Nederlandse energiesysteem is in korte tijd sterk veranderd. Waar opwek en sturing vroeger vooral centraal waren georganiseerd, bestaat het systeem nu uit miljoenen decentrale, digitaal verbonden apparaten. Zonnepanelen, omvormers, laadpalen, warmtepompen en thuisbatterijen wisselen continu data uit via cloudplatforms. Dat maakt het systeem kwetsbaar voor hacks. "We moeten er rekening mee houden dat het mis kan gaan", zegt cybersecurity-expert Harm van den Brink.

Het voelt soms net of ik in een restaurant zit: mevrouw, wilt u enkel een energieleverancier of wilt u dat deze ook zelf de CSP-rol vertolkt? U kunt ook nog een BRP-rol erbij nemen! En wilt u dan dynamisch of vast? Beetje curtailment wellicht?

Wat doe je als je als gemeente stevig inzet op het gebruik van elektrische bouwmachines én je hebt een trolleybusnetwerk? Dan sla je twee vliegen in één klap. De gemeente Arnhem is een pilot gestart om de bovenleidingen van het trolleynetwerk te gebruiken als een soort mega-stekkerdoos om bijvoorbeeld bouwmachines op te laden. Makkelijk gezegd, iets moeilijker gedaan.

Het Nederlandse bedrijfsleven is onvoldoende weerbaar als essentiële voorzieningen uitvallen, zoals stroom, telecom of andere ICT-diensten. Eén op de vijf bedrijven heeft hiervoor geen maatregelen getroffen, zo blijkt uit de Nederlandse Innovatie Monitor 2025. 'Wat als'- scenario's ontbreken vaak. Hoe wegen bedrijven de risico's af bij de keuze om wel of niet te investeren?

Dat het Europese energienetwerk met elkaar is verbonden, maakt het net flexibel, duurzaam, schaalbaar en efficiënt, maar ook kwetsbaar. Hoe kunnen we ons Europese energiesysteem beter beschermen tegen steeds slimmere cyberaanvallen? Het goede nieuws: we kunnen ons er tegen verdedigen. In dat geval is het wel goed waarschuwingen niet in de wind te slaan, zo vertelt Chris van 't Hof, directeur van DIVD.