Het Nederlandse bedrijfsleven is onvoldoende weerbaar als essentiële voorzieningen uitvallen, zoals stroom, telecom of andere ICT-diensten. Eén op de vijf bedrijven heeft hiervoor geen maatregelen getroffen, zo blijkt uit de Nederlandse Innovatie Monitor 2025. 'Wat als'- scenario's ontbreken vaak. Hoe wegen bedrijven de risico's af bij de keuze om wel of niet te investeren?
Dat het Europese energienetwerk met elkaar is verbonden, maakt het net flexibel, duurzaam, schaalbaar en efficiënt, maar ook kwetsbaar. Hoe kunnen we ons Europese energiesysteem beter beschermen tegen steeds slimmere cyberaanvallen? Het goede nieuws: we kunnen ons er tegen verdedigen. In dat geval is het wel goed waarschuwingen niet in de wind te slaan, zo vertelt Chris van 't Hof, directeur van DIVD.
Long-duration energy storage (LDES) wordt onmisbaar in een elektriciteitssysteem dat tijdens meerdaagse perioden met lage productie stabiel moet blijven functioneren. De gedetailleerde uitwerking van definities, tijdsduren en beloningsmechanismen kan wachten tot de zomer van 2026. Dan namelijk maakt het Verenigd Koninkrijk zijn definitieve projectselectie bekend in het eerste Europese LDES-programma. Die Britse parameters kunnen vervolgens worden benut om de Nederlandse systematiek te verfijnen. Wat wél nu nodig is, is duidelijk uitspreken dát LDES onderdeel wordt van het toekomstige energiesysteem en dat de afspraken hierover consistent en concreet moeten zijn, zodat investeerders, netbeheerders en overheden weten waar zij op kunnen rekenen.
Voor het eerst noemt TenneT langdurige energieopslag (LDES) in zijn Monitor Leveringszekerheid. In de editie van 2025 ziet de netbeheerder LDES als een veelbelovende optie om vanaf 2030 de leveringszekerheid te versterken bij weinig zon en wind. Toch verwacht TenneT de bijdrage in de volgende monitor alweer op nul te zetten. Wat is er nodig om LDES echt te laten werken? Marktanalist Joost Greunsven legt uit.
Ook het Verenigd Koninkrijk heeft meer energieopslag nodig voor de energietransitie. De Britse overheid geeft daarvoor geen subsidies, maar stimuleert investeringen via zogeheten 'Cap en Floor'-regulatie. Hierbij kunnen bedrijven projecten indienen voor het ontwikkelen van LDES-systemen. Voor aangenomen projecten ziet de nationale energiewaakhond Ofgem erop toe dat de opbrengsten voor de investeerders niet door de bodem zakken (Floor), maar ook niet door het plafond schieten (Cap).
Om te bepalen of en wanneer langetermijnopslag voor elektriciteit zinvol is, spelen grote datasets een belangrijke rol. Die geven gedetailleerde inzichten in onder andere vraagprofielen, weersvoorspellingen en klimaat. Hierbij is de samenhang tussen opslag en andere concurrerende elementen in het complexe energiesysteem essentieel.
De energietransitie vraagt om een andere inrichting van het energiesysteem. Volgens Laurens de Vries, hoogleraar Energiemarkten aan de TU Delft, is dat systeem er nog niet. "Producenten durven niet te investeren, omdat ze niet weten hoe de regels over vijf jaar zijn. En tegelijk groeit de vraag door elektrificatie en warmtepompen." Volgens De Vries is een capaciteitsmechanisme nodig om investeringen mogelijk te maken, en langetermijnopslag onmisbaar om Dunkelflautes te overbruggen.
