Om te bepalen of en wanneer langetermijnopslag voor elektriciteit zinvol is, spelen grote datasets een belangrijke rol. Die geven gedetailleerde inzichten in onder andere vraagprofielen, weersvoorspellingen en klimaat. Hierbij is de samenhang tussen opslag en andere concurrerende elementen in het complexe energiesysteem essentieel.
De energietransitie vraagt om een andere inrichting van het energiesysteem. Volgens Laurens de Vries, hoogleraar Energiemarkten aan de TU Delft, is dat systeem er nog niet. "Producenten durven niet te investeren, omdat ze niet weten hoe de regels over vijf jaar zijn. En tegelijk groeit de vraag door elektrificatie en warmtepompen." Volgens De Vries is een capaciteitsmechanisme nodig om investeringen mogelijk te maken, en langetermijnopslag onmisbaar om Dunkelflautes te overbruggen.
De afgelopen maanden onderzocht ENTRA de vraag of bij aardgas hetzelfde kan gebeuren als eerder bij kolen: versnelde afschrijving, stranded assets en juridische procedures van bedrijven die hun investeringen willen beschermen. De verkenning liet zien dat die vergelijking niet vergezocht is. Ook nu zijn er argumenten om wél te investeren - leveringszekerheid, politieke steun en de druk om tijdig capaciteit te bouwen - terwijl er tegelijk beleid bestaat dat fossiel gebruik versneld wil terugdringen. Het risico is dus reëel, en wie verstandig is houdt daar rekening mee. Of zoals jurist Michiel Tjepkema zegt: "Neem je als partij die winst of zet je het apart voor als het beleid straks verandert? Dat zijn wel zaken waar je als ondernemer over na moet denken."
Fossiele investeringen zijn een risico, daar weten de grote elektriciteitsbedrijven anno 2025 alles van. Zeker sinds het spraakmakende besluit om alle kolencentrales per 2030 te sluiten, is er veel twijfel over nieuwe fossiele investeringen. ENTRA sprak met Dyonne Rietveld - de directeur van Uniper Nederland - over de vraag of aardgascentrales hetzelfde lot wachten als kolencentrales.
Flexpowernet en Rolls-Royce gaan met gasgeneratoren 60 MW flexibel vermogen leveren aan het elektriciteitsnet van de provincie Utrecht. Ze springen bij wanneer dat nodig is. "Het is meer een verzekering."
Bedrijven die investeren in waardevolle activa zoals gasinstallaties en -infrastructuur lopen door de energietransitie groot risico op waardeverlies. Toch hoeven zij nauwelijks te rekenen op nadeelcompensatie van de overheid. Of er recht bestaat op een vergoeding hangt af van factoren als voorzienbaarheid en de mate waarin de bedrijfsvoering wordt geraakt.
De e-boiler is de afgelopen jaren snel uitgegroeid tot een populaire technologie binnen de energietransitie. In de laatste subsidieronde werd er voor zo'n anderhalf miljard euro aan steun toegekend aan slechts tien projecten. Dat zegt veel over de aantrekkingskracht van de e-boiler, maar populair is nog niet hetzelfde als veelbelovend. De e-boiler lijkt vooral een technologie die voor de korte termijn handig kan zijn, maar structureel weinig perspectief biedt. Dat is de voorzichtige conclusie die we kunnen trekken uit de elf artikelen die ENTRA de afgelopen twee maanden schreef over dit onderwerp.
